Stres zawodowy – pomóż swojemu pracownikowi

Stres zawodowy staje się coraz bardziej powszechnym i niepokojącym problemem na skalę ogólnoeuropejską. Specjaliści od medycyny pracy i ryzyka zawodowego ostrzegają – zestresowany pracownik gorzej wykonuje swoje obowiązki i częściej korzysta ze zwolnień chorobowych. W jaki sposób zatem radzić sobie ze stresem w pracy i jak wspomóc swoich podwładnych?

Przeprowadzane przez Europejską Agencję Zdrowia i Bezpieczeństwa w Pracy (EU-OSHA) badania na temat stresu wskazują, że ponad połowa pracowników uznaje stres zawodowy za powszechnie występujący w ich środowisku pracy. Za najbardziej stresujące sytuacje uznano: ryzyko utraty zdrowia i życia, zagrożenie zwolnieniem z pracy oraz złą organizację pracy. Na poziom niezadowolenia z pracy wpływa przede wszystkim niezadowalająca wysokość wynagrodzenia oraz świadczeń socjalnych, ograniczone możliwości rozwoju zawodowego oraz warunki wykonywania pracy. Z kolei stresogennych sytuacji i czynników, na które napotykają pracownicy w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jest bardzo dużo – od nadmiernego obłożenia zadaniami, poprzez trudności w porozumieniu się ze współpracownikami, po brak jasności co do zakresu wykonywanych czynności.

Co to jest stres zawodowy?
O stresie zawodowym mówimy wówczas, gdy wymagania przełożonego i naciski wywierane na pracownika są większe od posiadanych przez niego umiejętności i wiedzy. U pracownika nie będącego w stanie sprostać oczekiwaniom pracodawcy rodzi się stres i frustracja. Uczucie stresu pojawia się w różnych sytuacjach, jednak ryzyko jego spotęgowania jest największe, gdy pracownik nie odczuwa wsparcia ze strony przełożonego i współpracowników, a także gdy nie ma kontroli nad wykonywanymi czynnościami. Zdrowe środowisko pracy to takie, w którym presja ciążąca na pracowniku jest zgodna z jego umiejętnościami, zasobami oraz poziomem wsparcia jakie otrzymuje od zespołu.

Redukcja stresu
Wśród strategii radzenia sobie ze stresem wyróżnia się strategie krótkotrwałe, które pomagają złagodzić oraz wyeliminować stres w szczytowych jego momentach, a także strategie długofalowe, dzięki którym możliwe jest zapobieganie powstawaniu sytuacji stresowych. Działania, które krótkotrwale redukują stres to:

• odreagowanie – najlepszym sposobem na odreagowanie i rozładowanie stresu jest aktywność fizyczna, szczególnie jeżeli ma ona miejsce na łonie natury, która dodatkowo uspokaja;
• odwrócenie uwagi – polega na skupieniu swojej uwagi na nowej czynności, dzięki czemu zapominamy o stresorze. Istotne jest jednak, aby to nowe działanie nie było źródłem kolejnego stresu. Może to być na przykład rozmowa z kimś bliskim, uporządkowanie biurka, spacer, wizyta na siłowni lub w teatrze czy gra na komputerze;
• pozytywna autosugestia – stres powodowany jest zarówno poprzez konkretne wydarzenie, jak także przez nasze wewnętrzne myśli i uczucia, które dodatkowo wywołują presję. Za sprawą pozytywnej autosugestii jesteśmy w stanie kontrolować negatywne myśli. Pozytywną autosugestię należy stosować przed sytuacją stresową, w trakcie oraz po sytuacji stresowej; może być wypowiadana na głos bądź w myślach.

Strategie długofalowe wymagają od nas większego pokładu czasu, ponieważ wiążą się ze zmianą naszego zachowania i nawyków, które wyrabialiśmy do tej pory. Długotrwała redukcja stresu jest możliwa poprzez:

• zmianę nastawienia – nastawienie do życia, oczekiwania i wymagania, które stawiamy sobie oraz innym często stają się źródłem niepotrzebnego stresu. Zawyżony poziom wymagań, nieadekwatny do możliwości i realiów powoduje, że cele są zbyt trudne do zrealizowania, a niepowodzenie odbija się na zdrowiu. Ważne jest, aby wybierać dążenia dostosowane do możliwości oraz dać sobie prawo do błędu;
• zmianę zachowania – warto uświadomić sobie, jakie cechy charakteru pozwolą nam uodpornić się na stres, np. pewność siebie, poczucie własnej wartości. Dzięki odpowiednim cechom łatwiejsze stanie się pogodzenie się z niepowodzeniami, a nawet porażką;
• otoczenie – dobre relacje i kontakty społeczne pomagają poradzić sobie w sytuacjach stresowych. Bliskość, zaufanie i wsparcie partnera, rodziny czy przyjaciela pomaga w radzeniu sobie ze stresem oraz zapewnia poczucie wsparcia emocjonalnego;
• zarządzanie czasem – wyznaczenie priorytetów oraz prawidłowa organizacja pracy pozwalają uniknąć stresujących sytuacji związanych z niedotrzymanymi terminami realizacji zadań służbowych. Dobrą praktyką jest tworzenie codziennych oraz tygodniowych planów pracy;
• styl życia – zdrowy styl życia ma ogromne znaczenie w odporności organizmu na stres. Regularna aktywność fizyczna, odpowiedni sposób odżywiania oraz pełnowartościowy sen to niezbędne elementy dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Zaleca się wykonanie co najmniej raz w tygodniu treningu zdrowotnego, a codzienna aktywność ma zbawienny wpływ na organizm. Ruch wspomaga naszą odporność na różnego rodzaju obciążenia organizmu, w tym także stres. Jako pracodawca możesz wesprzeć podwładnego podarowując mu kartę sportową (np. FitProfit i FitSport) w ramach benefitów pozapłacowych – dzięki temu nie tylko pomożesz mu w walce z negatywnymi skutkami stresu, lecz także zmotywujesz do efektywnego działania. Równie istotna jest właściwa dieta oraz odpowiednio długi, pozwalający na regenerację sen.